Vitruvius, M. L. Vitrvuio Pollione De architectura : traducto di Latino in Vulgare dal vero exemplare con le figure a li soi loci con mirado ordine insignito co la sua tabula alphabetica per la quale potrai facilmente trouare la moltitudine de li vocabuli a li soi loci con summa diligentia expositi & enucleati mai piu da niuno altro fin al presente facto ad immensa vtilitate di ciascuno studioso

List of thumbnails

< >
71
71 (12)
72
72
73
73 (13)
74
74
75
75 (14)
76
76
77
77 (15)
78
78
79
79 (16)
80
80
< >
page |< < of 273 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div146" type="section" level="1" n="145">
          <pb file="0074" n="74" rhead="LIBRO"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s982" xml:space="preserve">Come ſía adũcha ꝑ la ínuẽtíone del foco nel príncípío ap̃ſſo lí homíní íl cõuẽto, & </s>
            <s xml:id="echoid-s983" xml:space="preserve">cõci
              <lb/>
            lío, & </s>
            <s xml:id="echoid-s984" xml:space="preserve">cõuícto fuſſe nato. </s>
            <s xml:id="echoid-s985" xml:space="preserve">Etí uno loco moltí homíní ſí cõueneſſeno, hauẽdo da la natu
              <lb/>
            ra prímamẽte oltra lí altrí aíalí che nõ ꝓní, ma erectí ambulaſſeno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s986" xml:space="preserve">del mõdo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s987" xml:space="preserve">de le
              <lb/>
            ſtelle la magnífícẽtía aſpíceſſeno. </s>
            <s xml:id="echoid-s988" xml:space="preserve">Anchora cõ le mane & </s>
            <s xml:id="echoid-s989" xml:space="preserve">a rtículí, ꝗ̃le coſe uoleſſeno fa-
              <lb/>
            cílmẽte tractaſſeno. </s>
            <s xml:id="echoid-s990" xml:space="preserve">In ꝗ̃lla multítudíne cõmẽzorno alcuní de frõde a fare tectí, alcuní
              <lb/>
            a fodere le ſpelũce ſotto lí mõtí, alcuní ímítãdo lí nídí de le Hírũdíne & </s>
            <s xml:id="echoid-s991" xml:space="preserve">le edífícatíõe, de
              <lb/>
            luto & </s>
            <s xml:id="echoid-s992" xml:space="preserve">de uírgulte cõmẽzorno a fare lí locí ſotto lí ꝗ̃lí andaſſeno. </s>
            <s xml:id="echoid-s993" xml:space="preserve">Alhora obſeruando lí
              <lb/>
            alíení tectí, & </s>
            <s xml:id="echoid-s994" xml:space="preserve">adíũgẽdo cõ le ſue cogítatíõe coſe nou, eeffíceuano de dí ĩ dí melíore gene
              <lb/>
            ratíõe de caſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s995" xml:space="preserve">Ma come fuſſeno lí homíní de ímítabílí & </s>
            <s xml:id="echoid-s996" xml:space="preserve">docílí natura, quottídíanamẽte
              <lb/>
            gloríãtí ꝑ le ínuẽtíõe, luní alí altrí oſtẽdeuano lí effectí de lí edífícíj. </s>
            <s xml:id="echoid-s997" xml:space="preserve">Et coſí exercendo lí
              <lb/>
            íngeníj cõ le certatíõe de gíorno í gíorno deuẽtauano de melíore íudícíj
              <unsure/>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s998" xml:space="preserve">Et prímamẽte
              <lb/>
            cõ le furce erectí, & </s>
            <s xml:id="echoid-s999" xml:space="preserve">cõ le uírgulte íterpoſíte cõ íl luto, teſſerno lí paríetí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1000" xml:space="preserve">Alcuní le lutee
              <lb/>
            glebe arefacíẽdole, ſtrueuano lí paríetí, de matería eſſí íugumẽtãdo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1001" xml:space="preserve">uítando lí ímbrí
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1002" xml:space="preserve">lí calorí, de cãne & </s>
            <s xml:id="echoid-s1003" xml:space="preserve">de frõde lí copríuano. </s>
            <s xml:id="echoid-s1004" xml:space="preserve">Dopoí ꝑche ꝑ le híberne tẽpeſtate lí tectí nõ
              <lb/>
            haueuano poſſuto ſuſteníre lí ímbrí, facíẽdo lí faſtígíj, íductí de luto da lí tectí ꝓclínatí
              <lb/>
            deduceuano lí ſtíllícídíí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1005" xml:space="preserve">Ma ꝗ̃ſte coſe da ꝗ̃ſtí orígíní che ſon ſopra ſcríptí eſſere íſtítuíte
              <lb/>
            coſí poſſíamo aíaduertíre, che íſíno a ꝗ̃ſto dí, a le exteríore natíone de ꝗ̃ſte coſe lí edífícií
              <lb/>
            ſono cõſtítuítí, ſí cõe í Gallía, Híſpanía, Luſítanía, A ꝗtanía, cõ ſcãdule robuſte, o uero
              <lb/>
            cõ ſtramẽtí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1006" xml:space="preserve">Ap̃ſſo a la natíõe de lí Colchí ín Põto ꝑ la abũdãtía de le ſílue de arborí ꝑ-
              <lb/>
            petuí, planí da la dextra, anche da la ſíníſtra í terra poſítí, cõ lo ſpacío relícto íntra eſſe,
              <lb/>
            quãto le lõgítudíne de lí arborí patíſſ eno ſe co llocano. </s>
            <s xml:id="echoid-s1007" xml:space="preserve">In le extreme ꝑte de eſſe ſopra le
              <lb/>
            altre trãſuerſe ꝗ̃le círcũcludeno íl mezo ſpacío de la habítatíone, alhora de ſopra alí altrí
              <lb/>
            trabí da ꝗ̃ttro ꝑte íugumẽtãdo lí angulí, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve">coſí lí paríetí de arborí ſtatuẽdo al ꝓpẽdícu-
              <lb/>
            lo de ꝗ̃lle de baſſo, educeno al altítudíne le torre, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve">lí iteruallí ꝗ̃lí ſí relínqueno ꝑ la craſſí
              <lb/>
            tudíne de la matería cõ lí ſchídíí & </s>
            <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">cõ íl luto lí obſtrueno. </s>
            <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">Símílmente reſegando lí tectí
              <lb/>
            ſporgeno fora lí tranſtrí a lí extremí angulí cõtrahẽdolí gradatamẽte. </s>
            <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">Coſí da ꝗ̃ttro ꝑte
              <lb/>
            al altítudíne educeno al mezo le mete, ꝗ̃le tegẽdole & </s>
            <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">de fronde & </s>
            <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">de luto, effíceno lí te-
              <lb/>
            ctí teſtudínatí de le torre al Barbaríco coſtume. </s>
            <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">Ma ꝗ̃llí de Phrígía che ín lí cãpeſtrí locí
              <lb/>
            ſono habítãtí, ꝑ la ínopía de le ſílue egẽtí de lígnea matería, elegeno lí tumulí naturalí,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">ꝗ̃llí nel mezo cõ la foſſura euacuãdo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">lí ítínerí ꝗ̃fodíendo, dílatano lí ſpacíí quãto
              <lb/>
            patíſſe la natura díl loco. </s>
            <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">Oltra dí ꝗ̃ſto lí ſtípítí ítra eſſi relígãdo effíceno le mete, ꝗ̃le de
              <lb/>
            cãne & </s>
            <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve">ſtramẽtí coprẽdo, exagerano ſopra la habítatíõe lí maſſímí grũ mí de terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">Coſí
              <lb/>
            ín lo híberno calídíſſíme, í la eſtate ſí effíceno frígídíſſíme ꝑ la ratíõe del tegímẽto. </s>
            <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">Alcu
              <lb/>
            ní de ulua paluſtre cõponeno lí coꝑtí tuguríí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">Anchora ap̃ſſo ad altre gẽte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">alcuní lo-
              <lb/>
            cí parímẽte & </s>
            <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">cõ ſímíle ratíõe ſe ꝑfíceno le cõſtructíõe de le caſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">Nõ mãcho anchora lí
              <lb/>
            tectí de Maſſilía poſſemo aĩaduertíre ſenza tegule dí terra ſubacta cõ le paglíe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">In Athe
              <lb/>
            ne lo exẽplarío de la antíꝗtate del Areopago ad q̃ſto tẽpo deluto coꝑto. </s>
            <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">Anchora ín lo
              <lb/>
            capítolío ne po cõmoníre & </s>
            <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve">ſígnífícare lí coſtumí de la uetuſta la caſa de Romulo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">ín
              <lb/>
            la arce de lí ſacrí techíata cõ ſtramẽtí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve">Coſí cõ ꝗ̃ſtí ſígní de le antíque ínuẽtíone de lí edí-
              <lb/>
            fícíí coſí q̃llí eſſere ſtatí ratíocínãdo poſſemo íudícare. </s>
            <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve">Ma quãdo quottídíanamẽte fa
              <lb/>
            cíendo, le mane píu tríte al edífícare haueſſeno ꝑfícíto, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">lí ſolertí íngeníí exercẽdo per
              <lb/>
            la cõſuetudíne a le arte fuſſeno peruenutí. </s>
            <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">Alhora anche la adíuncta índuſtría ín li loro
              <lb/>
            anímí perfece, che quellí che furno píu ſtudíoſí ín queſte coſe, ꝓfíteſſeno ſe eſſere fabrí.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve">Come ſíano adũcha ſtate coſí ꝗ̃ſte coſe prímamẽte cõſtítuíte, et la natura nõ ſolamẽte
              <lb/>
            cõ lí ſenſí haueſſe ornato le gẽte, ſí cõe lí altrí aĩalí, ma anchora cõ le cogítatíõe et </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>