Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(92)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div286
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
62
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8732
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
92
"
file
="
514.01.124
"
n
="
124
"
rhead
="
LIBER
"/>
ſed ad duplicatum Aſſem, ideſt poſtquàm unum perfecerimus Aſſem ſenario concluſum, ſi quis alterum adij-
<
lb
/>
ciat Aſſem, incipiet iterum ab unitate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8733
"
xml:space
="
preserve
">ſimili ratione cum a ſenario ad alterum Aſſem peruenimus addendo
<
lb
/>
aliquid; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8734
"
xml:space
="
preserve
">animaduertendum est, non ſimpliciter tertiarium, aut quintarium dicendum eſſe, ſed addendum ter-
<
lb
/>
tiarium, aut quintarium alterum, quemadmodum dicitur bes alterum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8735
"
xml:space
="
preserve
">quod & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8736
"
xml:space
="
preserve
">Cræca Hocabula indicant, ad
<
lb
/>
ditione illius particulæ epi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8737
"
xml:space
="
preserve
">Sed bæc facile ab animaduertentibus cognoſci poſſunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8738
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8739
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Non</
emph
>
minus etiam quod pes hominis altitudinis ſextam habet partem, ita etiam ex eo, quo perfi-
<
lb
/>
eitur pedum numero; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8740
"
xml:space
="
preserve
">corpus his ſex altitudinis terminando, eum perſectũ conſtituerunt, cubitumq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8741
"
xml:space
="
preserve
">animaduerterunt ex ſex palmis conſtare, digitis uiginti quatuor.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8742
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8743
"
xml:space
="
preserve
">Ecce quod a ſenario numero altitudinis humanæ ſtaturæ dimenſio deſumpta est, quod uero dixit cubitum ex
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-01
"
xlink:href
="
note-514.01.124-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
ſex palmis conſtare, conſiderandum eſt, nam infra pedem quatuor conſtare palmis aſſerit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8744
"
xml:space
="
preserve
">ſiigitur pes eſt ſex-
<
lb
/>
ta pars; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8745
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8746
"
xml:space
="
preserve
">ſex pedes ſunt palmi uigintiquatuor, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8747
"
xml:space
="
preserve
">cubitus eſt palmorum ſex, certe cubitus erit quarta pars,
<
lb
/>
quod ſuperius dixit, altitudinis bumani corporis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8748
"
xml:space
="
preserve
">Quemadmodum uero ex digitis numerandi ratio profecta,
<
lb
/>
ita ex eiſdem menſuræ ortæ ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8749
"
xml:space
="
preserve
">qtque id ob facilitatem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8750
"
xml:space
="
preserve
">quid enim magis babemus in promptu, quam digi-
<
lb
/>
tos, manus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8751
"
xml:space
="
preserve
">pedes?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8752
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8753
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ex</
emph
>
eo etiam uidentur ciuitates Græcorum feciſſe, uti quemadmodum cubitus eſt ſex palmorum,
<
lb
/>
ita in dracma quoque eo numero uterentur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8754
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8755
"
xml:space
="
preserve
">Ob perfectionem, quam ſenario numero tributam uidebant, Græci ad monetam quoque ſenaij numeri par-
<
lb
/>
titionem tranſtulere, eo modo, quo dicit Vitr.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8756
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8757
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Illae</
emph
>
enim æreos ſignatos uti aſſes, ex æquo ſex, quos obolos appellant, quadrantesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8758
"
xml:space
="
preserve
">obolo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-02
"
xlink:href
="
note-514.01.124-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
rum, quæ alij dichalca, nonnulli trichalcha dicunt, pro digitis uigintiquatuor conſtituere.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8759
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8760
"
xml:space
="
preserve
">Omnis intentio Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8761
"
xml:space
="
preserve
">est, ut ostendat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8762
"
xml:space
="
preserve
">nos non debere dubitare, quin benefecerint bi, qui ædes Deorum im-
<
lb
/>
mortalium constituentes, ita membra operum ordinauerunt, ut proportionibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8763
"
xml:space
="
preserve
">ſymmetrijs ſepar atque
<
lb
/>
uniuerſæ conuenientes efficerentur diſtributiones, nam ſi ex partibus bominis, licuit numeros, licuit monetas,
<
lb
/>
licuit alia quoque metiri, quid dubitamus eos ſuſcipere, qui proportiones ſequuti ædes ſacras conſtituerunt?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8764
"
xml:space
="
preserve
">Erat igitur apud Cræcos draema, cuius partes oboli uocabantur, ſex obolorum dracma erat, a ſenarij perfe-
<
lb
/>
ctione ita partita. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8765
"
xml:space
="
preserve
">Obolus æreus erat nummus ſignatus, qui quia totum quoddam erat aſſis dicebatur, cuius
<
lb
/>
quarta pars, quæ quadrans nominatur dicbalca, aut tricbalcaratione rerum diuerſarum, dicta eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8766
"
xml:space
="
preserve
">quemad-
<
lb
/>
modum ergo obolorum numerus in dracma palmorum numero in cubito reſpondebat, ita numerus dicbalco-
<
lb
/>
rum, ſeu trichalcorum reſpondebat numero digitorum, qui erant 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8767
"
xml:space
="
preserve
">in cubito, ut infra dicetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8768
"
xml:space
="
preserve
">bæc Cræci.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8769
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8770
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Nostri</
emph
>
autem primo decem ſecerunt antiquum numerum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8771
"
xml:space
="
preserve
">in denario denos ereos aſſes con-
<
lb
/>
ſtituerunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8772
"
xml:space
="
preserve
">ea re compoſitio nummi ad hodiernum diem denarij nomen retinet, etiamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8773
"
xml:space
="
preserve
">quartam
<
lb
/>
eius partem, quod eſſiciebatur ex duobus aſsibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8774
"
xml:space
="
preserve
">tertio ſemiſſe, ſeſtertium uocitauerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8775
"
xml:space
="
preserve
">Poſtea
<
lb
/>
quam animaduerterunt, utroſque numeros eſſe perſectos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8776
"
xml:space
="
preserve
">ſex, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8777
"
xml:space
="
preserve
">decem, utroſque in unum conie-
<
lb
/>
cerunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8778
"
xml:space
="
preserve
">perfecerunt perſectiſsimum decuſsisſexis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8779
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8780
"
xml:space
="
preserve
">Licet denarij nomen a denario numero ſumptum ſit ab antiquis, propterea quod denarius numerus antiqui-
<
lb
/>
tus perfectus est babitus, tamen cum poſtea ſenarius perfectus eſſe uiſus ſit, additum est denario, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8781
"
xml:space
="
preserve
">ſenarius
<
lb
/>
obtinuit tamen uſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8782
"
xml:space
="
preserve
">ſemper denarius nummus ſit appellatus, retinuit enim compoſitus nomen, quod ſimplex
<
lb
/>
babebat, ita ut ſexdecim ex duobus perfectis numeris perfectiſſimus babitus ſit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8783
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8784
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Hvivs</
emph
>
autem rei authorem inuenerunt pedem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8785
"
xml:space
="
preserve
">E cubito enim cum dem pti ſunt palmi duo, re-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-04
"
xlink:href
="
note-514.01.124-04a
"
xml:space
="
preserve
">Je Cor inge in fine Ea bule.</
note
>
linquitur pes quatuor palmorum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8786
"
xml:space
="
preserve
">Palmus autem habet quatuor digitos, ita efficitur uti habeat pes
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-05
"
xlink:href
="
note-514.01.124-05a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
ſexdecim digitos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8787
"
xml:space
="
preserve
">totidem aſſes æreos denarius.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8788
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8789
"
xml:space
="
preserve
">Credendum est Vitruuio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8790
"
xml:space
="
preserve
">Duo uero palmorum genera, maior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8791
"
xml:space
="
preserve
">minor, minor constat digitis quatuor,
<
lb
/>
maior. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8792
"
xml:space
="
preserve
">12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8793
"
xml:space
="
preserve
">minor palesti, maior ſpitbame dicitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8794
"
xml:space
="
preserve
">Digitus eſt ſpatium granorum quatuor ordei ſecundum eo-
<
lb
/>
rum latitudinem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8795
"
xml:space
="
preserve
">Romani igitur primo denarium tanquàm perfectum accepere, ideo denarium monetam uoca
<
lb
/>
uere, quod & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8796
"
xml:space
="
preserve
">nostris temporibus obſeruatur, in ea decem æreos aſſes poſuere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8797
"
xml:space
="
preserve
">licet poſtea denarium cum
<
lb
/>
ſenario coniunxerint, uidentes ſenarium quoque perfectum eſſe, retinuere tarnen denarij nomen ſexdecim aſſium
<
lb
/>
denarium conſtituentes, qui aſſes ſexdecim digitis pedem conſtituentibus reſpondent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8798
"
xml:space
="
preserve
">Cum bæc igitur ita ſint,
<
lb
/>
concludit Vitr.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8799
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8800
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ergo</
emph
>
ſi conuenit ex articulis hominis numerum inuentum eſſe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8801
"
xml:space
="
preserve
">ex membris ſeparatis ad uni-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-06
"
xlink:href
="
note-514.01.124-06a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
uerſam corporis ſpeciem ratæ partis commenſus fieri reſponſum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8802
"
xml:space
="
preserve
">relinquitur, ut ſuſcipiamus eos, qui
<
lb
/>
etiam ædes Deorum immoratlium conſtituentes, ita membra operum ordinauerunt, ut proportioni-
<
lb
/>
bus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8803
"
xml:space
="
preserve
">ſymmetrijs ſeparatæ, atque uniuerſæ conuenientes efficerentur eorum diſtributiones.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8804
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8805
"
xml:space
="
preserve
">Abſoluit negotium ſuum Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8806
"
xml:space
="
preserve
">multis rationibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8807
"
xml:space
="
preserve
">exemplis tractatum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8808
"
xml:space
="
preserve
">Arcbitecti autem maxime ani-
<
lb
/>
maduertere debent ad ea, quæ dicta ſunt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8809
"
xml:space
="
preserve
">nam ſi ars quælibet ſeparata non caſu ſed ratione regitur, quanto ma-
<
lb
/>
gis Arcbitectura artium domina, arbitra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8810
"
xml:space
="
preserve
">iudex ratione ducetur? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8811
"
xml:space
="
preserve
">Attendamus igitur ad ea, quæ Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8812
"
xml:space
="
preserve
">aſ
<
lb
/>
fert. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8813
"
xml:space
="
preserve
">bic uero finem buic capiti imponerem, ſed nibil refert; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8814
"
xml:space
="
preserve
">modo rem intelligamus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8815
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8816
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Aedivm</
emph
>
autem principia ſunt, e quibus conſtat figurarum aſpectus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8817
"
xml:space
="
preserve
">primum in Antis, quod
<
lb
/>
Græce ναώς ε´ν παραςάσιν dicitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8818
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s8819
"
xml:space
="
preserve
">Optima ralione factum eſt a Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8820
"
xml:space
="
preserve
">ut cum uellet de templorum ædificatione tractare, ab ijs diſcriminibus
<
lb
/>
inciperet, quæ nobis primo ueniunt ſub aſpectum, ita enim cognitionis ordo poſtulat ( ut ſupra dixi ) ut ab uni-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.124-07
"
xlink:href
="
note-514.01.124-07a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>