Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (30) of 412 > >|
6230LIBER
Quemadmodum certailla, & præſcripta fundandi norma ſemper est obſeruanda, ut fundamenta ſemper
ad
ſolidum, &
in ſolido fodiantur, ita ea cura non eſt prætermittenda, ut ſciamus an plano, an excelſo, an
decliui
loco fundandum ſit, &
quantum areæ cir cumſcribere oporteat, nam alia, ai que alia ratione fundatio
nis
utemur.
Item dignitas amplam ciuitatem requirit, ſecuritas uerò etiam amplam, nam a paucis ofſideri
ampla
ciuitas minime poteſt, parua minoribus præſidijs eſt tuta, dolis tamen &
traditionibus obnoxia, cum
facilius
capta retineatur.
Cæterum multitudinis populiq́; ratio habenda eſt. Circumſcribitur autem lineis,
angulisq́
;
Murilinearum ſimilitudinem habent: Turres, Propugnacula, & portæ, angulorum: De ſingu-
1110 lis præceptatradũ Murilinearum ſimilitudinem habent:
Turres, proportet, quæ a Mathematicis introductionis modo præci-
piutur
;
lieam eſſe extenſionem quandam: angulos eſſe ſoli comprehenſionem inter duas lineas ſe ſe contin-
gentes
:
inde quattuor efficientur anguli duarum linearum interſectione, & ſi altera alteri directe & ad perpen
diculum
incumbat, quattuor angulirecti efficientur, ſi tranſuerſe, duo, qui latiores erunt obtuſi, reliqui acu
ti
dicentur, exlineis directæ aliæſunt, &
illæ ſunt, quarum medium non obumbrat extrema: quæq́; breuiori
ſpatio
inter duo puncta æqualiter continentur.
Aliæ flexæ, quæ ſcilicet ſuis medijs ectrema excedunt. Ex
his
aliæſunt circulorum portiones quædam, aliæflexuoſæ undequaque:
Circulus quaſi totus angulus, ſigura
eſt
unalinea circumſcripta, a cuius medio, quod centrum appellant, omnes lineæ ad extremos limites ductæ
ſunt
, æquales;
linea ſlexa ab Architectis arcus nominatur, recta uerò quandoque chorda uocatur, idq́ cum
extremos
arcuum fines claudit, quandoque ſagitta, cum ſcilicet a chordæ medio, tanquàm neruo directè ad
2220 arcus circumductu fertur, quandoque radius, cum ſcilicet ab immobile centro ad circumferentiam orbis du-
citur
, quandoque diameter, cum ſcilicet duas æquales in partes circulum diuidit, quod fieri non poteſt, niſi
per
medium centrum traijciat:
Ex arcubus ſimplices quidam ſunt, quidam uerò compoſiti: ex ſimplicibus
alij
integri, alij non integriuocantur:
Integer arcus eſt dimidium circuli: noninteger, qui dimidio minor eſt:
uel cuius chorda diametro breuior est. Compoſitus arcus eſt, quiex duobus non integris arcubus efficitur, &
ideo
in decuſſatione angulum efficit, quemadmodum ſubiecta exempla, diagrammate oſtendunt.
Lineis igi-
tur
, angulisq́;
deſcribimus areas, lineæ uel funiculis, uel perticis tanquàm regulis ducuntur; anguli autem
normis
, uelquadrantibus.
Solo deſſignato foſſas duces, quibus ductis iacias fundamenta in ſolido uel ana-
turatibi
præſtito, uel arte facto:
ſcias ſolum conſolidari palis frequentibus, & denſis: figuntur autem pali fi-
ſtucis
.
Fiſtucæſunt inſtrumenta lignea, quæ uel ſuſpenſa funibus, trochleisq́; a tignis demittuntur ſupra dire
3330 ctos palos, ut crebris ictibus inculcentur, &
figantur: uel anſis manibus comprehenſa extolluntur, ut pali
ſublicæq
;
ea machina adigãtur. E quo autem ligni genere palationes fiant ſecundo libro declaratur Cap. nono-
Fiſtuca
etiam pauitores utuntur, cum locus aut omnis, ant ex parte congestitius fuerit, ut habetur libro ſeptimo
Cap
.
primo. Adiguntur autem pali crebro potius ac continuato, quàm uehementi & oneroſo ictu. Cæſar in
commentarijs
ſuis fistucæ nomine utitur in egregia illa pontis conſtructione.
Fundamentorum autem nomine
9[Figure 9]a b. recta.
d
c. flexa.
e
. angulirecti.
f
. anguli obtuſi.
o
. anguli acuti.
h
.i.K. circulus.
g
h i. diametros.
g
k. radius.
g
. centrum.
l
. m.n. arcus inte ger.
L
m. chorda.
n
p. ſagitta.
r
. arcus diminu-tus.
f
. arcus compoſi-tus.
a b d c e f o h i k g l m n L p r
4440 Vitr.
foſſas intelligit, ubi ſubstenitur. Habent autem fundationes præcepta, & regulas, de quibus nunc dicam.
Primum quidem conſulendi incolæ ſunt & periti regionum, ut ſoli natura exacte dignoſcatur. #inde cauen-
dum
eſt, ne ſuper ruinas ſuperstruamus:
non enim ſcire poſſimus quantum oneris ferre poterant: æquabiliter
autem
excauandum eſt ſolum, &
quàm planiſſimum faciendum, ut ædificiorum onera æqualiter decumbant.
5550 Conſtruendæ etiam ſunt ædificiorum ueterum partes, ut cum fabricare aliquo impedimento deſiſtemus, ne
niteat
nos uetera diruiſſe:
Inferiora uero ſint ſuperioribus ampliora naturæ imit atione, quæ arbores parte ima
ſolidiores
facit.
#Cæterum in mollibus locis minore ſumptu, & tutius ſuperſtruemus arcubus#primum iactis,
namſolida
pars apta eſt onera ſustinere, uacua uero impenſæ parcit.
#Arbitror ego ſaxa grandiora in funda-
tionibus
eſſe iacienda, ſed &
minutiſſima, quæq́ inuenta ſunt in ædificijs ueterum: non eſt autem in huiuſmo
diſubstructionibus
calci parcendum.
ſed curandum ut quàm ſolidiſſima ſit ſubſiructio: palationes uerò muris
duplices
habentur.
Pali uerò denſiſſimi, & groſſi parte duodecima, uel non minus octaua longitudinis. his
atque
di{ij{s huiuſmodi præceptis de quibus etiam alibi dicturus ſum, quàm ſimiſſima fundamenta fieri poſſunt.
Nunc ad rerum diftributionem ueniendum eſt, ac primum de turribus & propugnaculis dicendum eſt, mox de
portis
&
muris.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index