Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (130) of 412 > >|
A veris naturæ institutis, mores artis ſumendi ſunt, pauci id quia conſiderant, ideo pauciſunt, qui proba-
tam
in operibus habent autboritatem.
Vitru. ergo antiquorum ſententia damnat denticulos, aut mutulos in
1110 faſtigijs.
nam cum cantherios mutuli, aſſeres denticuli imitentur, & , neque cantberij aſſeres contra
frontes
iiueniant:
fieri non potest ut ratione aliqua mutuli, aut denticuli in faſtigijs recte collocentur. ſed uiden-
tur
huiuſmodi ornamenta non uitari a nonnullis, pulchram enim faciem ferunt.
Sed huius pulchritudinis nul-
laratio
eſt Qiioniam vero ſuperius mentio facta eſt de parietibus, tectis, &
feneſtris, dicam aliquid circa bæc,
quod
non erit inutile.
In parietibus obſeruandum eſt, ne longus, perpetuusq́; apertionum ordo abſque fulcris,
&
eriſmatis efficiatur, nec tutum eſt. ongum, & continuum parietem inſuper apertiones multas aſtruere. pa-
ries
tam altus eſſe debet, quàm altæ columnæſunt cum capitulis.
tam craſſus autem,quantus eſt imus columnæ
ſcapus
,idq́ue maxime faciendum, ubi ſunt parastatæ.
enim columnarum craſſitudines æquare debent.
Muri ciuitat is ex quadrato, & magno lapide laudantur, vel etiam magno, & incerto, ut aſpicientibus bor-
rorem
quendam incutiãt, aſperitatem, &
ſeueritatem ferãt. Sed curſus, cubiliaque non magnxs oſtendant aper
2220 tiones.
Regula plumbea flexili utebantur antiqui, ut cubile in quo conquieſcerent immanix ſaxa, pertentarẽt,
nec
ædiſicantes laborem ferrent in experiundis ſaxis.
præcinctiones habent parietes, & procinctus, Itali cor-
dones
uocant, faciunt ad uenuſtatem, &
firmitatem. Tectum est, ad quod omnis ædificatio refertur, estq́; il-
lud
omne, quod capiti nostro imminet.
Ex tectis alia ſub diuo ſunt, alia non; quæ ſub diuo ſunt, inclinata, &
pendentia
funt, lineamentaq́;
ædificiorum ſequuntur. Quæ non ſunt ſub diuo, exterius quidem plana, interius
fornicata
, arcuata ad circinum delumbata;
& in bemiſphærium circumuoluta fiunt. DB quibus dicetur in ſe-
ptimo
.
Tecta parietes ab aquis tueri debent, ideo pendentia fieri ea oportet, & magis inclinata, quo maius
periculum
est, ne niuium pondere ſuccumbant, quemadmodum in Gallijs, &
in Gerniania uidentur, & vbi ſunt
montes
multi.
Amplectantur circum ædificia, & ſi plura ſunt, alterum in alterum depluere non debet, nec
in
amplos canales colligant imbres, unde regurgitantes aquæ contignationem corrumpant.
babent tecta, unde
3330 ostendere queant domini magnificentiam, ſiue precioſis trabes, ſiue metalla, ſiue tegulas, uitro illitas habeãt,
ſiue
plumbea, ſiue etiam lapidea ſint.
Si laminis plumbeis tegas, oportet eas firmiter configere, ne uento
deüciantur
, atque ita collocari debent, ne aues inſidere poſſint.
ſub plumbo ſilicea cinis luto albæ cretæſuba-
cta
molliter ſternatur, claui, morſusq́;
ærei, uel cuprei laudantur, quia rubiginem minime ſentiunt. In tecto-
rum
ornamentis, faſtigia, ſubgrundiorum labra, anguliq́;
conſiderandi ſunt, nam pilæ, flores, currus, ſigilla,
uictoriæ
,atque huiuſmodi imponuntur, modo omniaſint recte diſpoſita, uenustatem habeant, dignitatem ſer-
uent
, mutuoq́;
ſibi reſpondeant. Apertiones uero aditus omnes intelligo, quotquot ſunt in ædificijs,ſiue lumen,
aera
, &
uentum excipiant, quales ſunt fenestræ, ſiue hominibus pateant, quales ſunt aditus ianuarum, ſcala-
rumq́
, ſiue pro rebus comparentur,ut cloacæ, putei, fumi, columnationes,&
etiam conchæ, quas niccbios
uocant
.
Feneſtris numerus, ſitus, forma, & regula danda eſt. nam in medio ſi diſponantur diſpares eſſe debẽt.
4440 Vnde Venetijs uulgaris error est in numero feneſtrarum. pari ubique fere numero collocantur. unde uiſus of-
fenditur
, &
impedimentum fit maximum in aulis, ubi columna medianum occupat locum, quæ apertio occu-
pare
debebat.
In angulis (uti dictum est) non ſunt ponendæ, nec ſine neceſſitate, ubique faciendæ. Templis
autem
antiqui lumen aut a ualuis, aut a parte ſuperiori dediſſe uidentur.
Fenestrarum ſitus a pauimento ele-
uetur
, quoniam oculis non pedibus cernimus, meliusq́;
uentos euitamus. Cauendum est autem ne lumen aliun-
de
impediatur.
a ſupernis partibus lumen omne capitur. Vtiles ſunt feneſtræ ad aeris renouationem. aer enim
quemadmodum
aqua iacens,&
immobilis corrumpitur. Quadrata figura ab antiquis probata, conuenienti
magnitudine
uenustatem, &
commoditatem ædificijs non mediocrem addidit. De reliquis apertionibns ſuo
loco
dicendum eſt.
5550

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index