Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (193) of 412 > >|
225193QVINTVS.
1110
Qui uerbum illud interpretantur, quod uolumine primo dicitur, Sciographia, cum de ideis diſpoſitionibus
agitur
, &
de proſpectu, opticaq́; dictum putant, comprobant quod aiunt his rebus, quæ hoc capite dicuntur,
in
quo tria ſcenarum genera, &
apparatus, ornationesq́; ponuntur, quatenus tres ſunt rerum, quæ aguntur, con
ditiones
, nam cum res uel altæ, uel mediæ, uel infimæ ſint, uolunt actionibus, quæpondus grauitatis habent, in
quibus
ſummæ conditionis homines uerſantur, dari ſpeciem, ornatumq́;
amplorum ædificiorum, opticenq́; ma
gnarum
, &
Regiarum ædium, eamq́; ſpeciem tragœdijs cum Vitruuio concedunt, apparatum, & ornatum
buiuſmodi
ſcenam tragicam uocant, quam in una trigoni fronte depictam oſtendebant.
Non minus cum res
domeſticas
, &
quotidianæ perſonæ inducebantur, aliudſcenæ genus ornabant, comicamq́; ſcenam eam ſpeciem
nominabant
, priuatorum enim actiones in comœijs tractabantur.
Demum infimis, rudibus, ſimplicibusq́;
perſonis, quales ſunt qui rura colunt, eorumq́; amoribus, contentionibus, querelisq́; dabatur regionum pro-
2220 ſpectus, arboribus, ſyluis, fluuijs, fontibus, collibus, caſisq́;
humilibus ornati, eamq́; picturæ ſpeciem, altera
trigoni
facie depictam, ſcenam ſatyricam appellabant.
Itaque tribus generibus uniuerſum ornatum diuiden-
tes
, neceſſariam ualde opticen Arcbitecto eſſe arbitrati ſunt.
quare ſciographiam, adumbrationem ad proſpe-
ctum
pertinentem interpretati ſunt.
Multi quoque ſcenographiam artem ſcenæ frabricandæ intellexerunt, in
qua
proſpectiuæ uſus maxime requiritur, nam ædes magnificæ, alta atria,Deorum templa, militares viæ, pe-
riſtylia
, &
buiuſmodi, quæſunt tragici ornatus, item inſulæ, & priuatorum ædes, angiportus, uiæq́; comicis
attributæ
, &
regiones, aquarum lapſus, attegia paſtorum, & buiuſmodi alia ſatyrorum ornationibus attri-
buta
, omnia inquam hæc, ſi rectè delineari debent, punctum tanquam radiorum directorem totius ornatus re-
quirunt
, a quo prominentiæ, abſcedentiæ, luminum flexus, umbrarum terminationes, aditus, exitus, longin-
quitas
, proximitas, radiorum decuſſatio, angulorum ratio, &
cætera omnia, quæ in plane fronte deſcripta
3330 ſunt, ſolida, &
ut res ſe habet, uideri ſolent. Itaque hanc partem conſiderantes, ut dixi, libro primo, Archi-
tectum
opticen habere debere dixerunt, &
opticen diſpoſitionis tertiam ſpeciem conſtituere. Sed hoc non ad-
modum
nobis placuit, nam neceſſe est ſpecies diſpoſitionis ſub uno eodemq́;
genere comprehendi, habeantq́;
inter ſe quandam ſimilitudinem, qua tanquam unius generis ſpecies conueniant, ita ut ſi uestigium, quod dici-
tur
icnographia, &
erectio, frontis, quæ appellatur orthographia, conueniunt in ordine ad diſpoſitionem, ita
ut
quod naſcitur, &
quod creſcit idem ſit, cur eſt, quod pro tertia diſpoſitionis idea proſpectiuam adduc amus?
Sed
quicquid ſit, uerum eſt hoc loco Vitru.
tria ſcenarum genera constituere, tragicas, comicas, ſatyricas.
Verum
etiam eſt ſeparatim, quod opus eſt opticæ ſi uelimus ſcenas eas deformare, ita ut ſuos reddat effectus,
in
qua opticæ iudicij eſt punctum ita aptè accommodare, ut omne quod cerniture, ſitum, ſormam, ordinemq́;

4440 naturalem rerum reſerat, nil coactum, nil præceps, nil difforme, nil ſit inuenuſtum, quemadmodum in mul-
torum
ſcenis eſt uidere, res præter modum paru is, collabentes ædes, abſcedentia tam depreſſa, ut @eque propius
neque
longius iucunda oculis eſſe poſſint.
Quoniam igitur huius rei exercitium non minus iucundum, quàm
neceſſarium
mihi est uiſum, ut multis prodeſſem, hanc quoque partem literis commendaui, mox editurus post
hos
commentarios.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index