Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (45) of 412 > >|
7745PRIMVS. circino totius rotundationis ſumenda eſt pars ſextadecima, circinijq́; centrum ponendum in meri-
diana linea, quæ tangit rotundationem ubi eſt littera E.
& ſignandum dextra, ac ſiniſtra, ubi erunt
litteræ G.
H. item in ſeptentrionali parte centrum circini ponendum in rotundationis ſeptentriona
li linea, ubi eſt littera F.
& ſignandum dextra ac ſiniſtra, ubi ſunt litteræ I. & L. & ab G. ad
K.
& ab H. ad I. per centrum lineæ perducendæ. Ita quod erit ſpatium ab G. ad H. erit ſpa-
tium uenti A uſtri, &
partis meridianæ. Item quod erit ſpatium ab i. ad K. erit Septentrionis. Re-
liquæ partes dextra tres, ac ſiniſtra tres diuidendæ ſunt æqualiter, quæ ſunt ad Orientem, in quibus
litteræ L.
& M. & ab occidente in quibus ſunt litteræ N. & O. & ab M. ad O. & ab L. ad
N.
perducendæ ſunt lineæ decuſſatim, & ita erunt æqualiter uentorum octo ſpatia in circuitionem.
1110 Quæ cum ita deſcripta erunt in ſingulis angulis Octogoni, cum a meridie incipiemus, inter Eurũ,
&
Auſtrum in angulo erit littera G. inter Auſtrum, & Affricum H. inter Affricum, & Fauonium
N.
inter Fauonium, & Caurum O. inter Caurum, & Septentrionem K. inter Septentrionem, &
Aquilonem i.
inter Aquilonem, & Solanum L. inter Solanum, & Eurum M. ita his confectis in-
ter angulos Octogoni Gnomon ponatur, &
ita dirigantur plateæ, & angiportorum diuiſiones. IIX.
Modus antiquus ſcribendi. IIX. pro octo, nam duo ex decem huiuſmodi nota auferenda ſignificat, quem-
admodum nota IX. nouem ſignificat.
reliqua ſupra ſunt explicata. hic uerò diagramma urbis, cum directio
ne platearum ponetur.
De electione locorum ad uſum communem ciuitatis. # Cap. V II.
2220
DIuiſis Angiportis, & plateis conſtitutis, arearum electio ad opportunitatem, & uſum com-
munem ciuitatis eſt explicanda, ædibus ſacris, foro, reliquisq́;
locis communibus. Et ſi
erunt mœnia ſecundum mare, area ubi forum conſtituatur, eligenda proxime portum;
ſm
autem meridiana, in oppido medio.
Træcincta munitaq́; ciuitate, diuiſis uicis, plateisq́; . Distributio quærenda est arearum, ubi ædificia ad
uſum communem ciuitatis collocanda ſunt.
Communia & Publica opera tum ad defenſionem, tum ad reli-
gionem,tum etiam ad opportunitatem ſpectare dixit.
Hactenus tranſacta ſunt, quæ pertinent ad diſtribu-
tionem eius partis, quæ propria eſt defenſionis:
nunc alias aggreditur, quare hoc loco agit de diſtributione
3330 operum, quæ ad religionem, &
opportunitatem pertinent. Tertio autem, & quarto, & quinto libro ſymme-
trias, &
diſpoſitiones eorum operum, ordinem item, decorumq́; expediet. Quod igitur dicitur hoc loco facil-
limum eſt, nec noſtra indiget declaratione.
Aedibvs uero ſacris, quorum Deorum maxime in tutela ciuitas uidetur eſſe,& Ioui,& Iunoni,&
Mineruæ, in excelſiſsimo loco, unde mœnium maxima pars conſpiciatur, areæ diſtribuantur;
Mercu-
rio autem in foro, aut etiam uti lſidi, &
Serapi in emporio. Apollini, patriq́; Libero ſecundum thea-
trum.
Herculi in quibus ciuitatibus non ſunt gymnaſia, neque amphytheatra ad circum Marti extra
urbem ſed ad campum.
Itemq́; Veneri ad portum. Id autem etiam Hetruſcis aruſpicibus,diſciplina-
rum ſcriptis, ita eſt dedicatum.
extra murum, Veneris, Vulcani, Martis fana ideo collocari, utinon
inſueſcat in urbe adoleſcentibus, ſeu matribus familiarum Venerea libido, Vulcaniq́;
ui e mœnibus,re-
4440ligionibusq́;
, & ſacrificijs euocata ab timore incendiorum ædificia, uideantur liberari. Martis uero di-
uinitas cum ſit extra mœnia dedicata, non erit inter ciues armigera diſſenſio.
ſed ab hoſtibus ea defen-
ſa, &
belli periculo conſeruabit. Item Cereri extra urbem loco, quo non ſemper homines niſi per ſa-
crificium, neceſſe habeant adire,cum religione caſtè, ſanctisq́;
moribus is locus debet tueri. Cæterisq́;
dijs ad ſacrificiorum rationes aptæ templis areæ ſunt diſtribuendæ.
Minerua arcibus præerat, Iuppiter item, ſed Iuno ſuprema Dea, utpote Iouis coniux in excelſis locis ha-
bere templum debet.
Mercurius lucri præſes, uel in foro, uel in Emporio. Apollo, & Bacchus ludis cum
honorentur, apud theatrum.
Hercules exercitij, & pugnæ caput ad circum, uel amphitheatrum. & ita ut
quiſque poſtulat, aptum locum,areamq́;
pro templo requiritur. Hoc præcepto admonemur etiam nos, quo lo-
co monaſteria hominum, virginumq́;
clauſtra ponenda, & ubi forum, & regia collocanda, quæ omnia iudicio
5550 Architecti, &
uſui, commodoq́; ciuitatis relinquo. & ad diſpoſitionem pertinent, & diſtributionem,communi
quadam ratione.
quæ uero ad ſymmetrias ſpectant, ſuo loco explicabuntur, ideo inquit.
Deipſisautem ædibus ſacris faciendis,& de earum ſymmetrijs,in tertio,& quarto uolumine reddam
rationes, quia in ſecundo uiſum eſt mihi primum de materiæ copijs, quæ in æ dificijs ſunt parandæ,
quibus ſintuirtutibus, &
quem habeant uſum exponere,commenſus ædificiorum,& ordines,& gene-
ra ſingula ſymmetriarum peragere,&
in ſingulis uoluminibus explicare.
Non ſine ratione in ſecundo agitur de materiæ copijs, nam prius de materia agendum quàm de forma,tum
quia expeditior, &
breuior eſt eius tractatio, tum quia natura ipſa prius materiam præbet, eademq́; materies
pluribus formis inſeruire poteſt.
Similem rationem obſeruat Aristoteles in Phyſicis.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index