Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (281) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div718" type="section" level="2" n="135">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21318" xml:space="preserve">
                <pb o="281" file="514.01.313" n="313" rhead="NONVS."/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s21319" xml:space="preserve">g. </s>
              <s xml:id="echoid-s21320" xml:space="preserve">Aio cubum factum ex linea f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21321" xml:space="preserve">fore æqualem propoſito ſolido a b c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s21322" xml:space="preserve">nam ex e corollario. </s>
              <s xml:id="echoid-s21323" xml:space="preserve">19. </s>
              <s xml:id="echoid-s21324" xml:space="preserve">ſexti
                <lb/>
              quadratum ex f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21325" xml:space="preserve">ad quadratum ex e ſactum ſe habet uti c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s21326" xml:space="preserve">ad f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21327" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21328" xml:space="preserve">quoniam ex 3 4. </s>
              <s xml:id="echoid-s21329" xml:space="preserve">undecimi ſolida pa-
                <lb/>
              rallelipeda, quorum baſes altitudinibus mutua comparatione reſpondent, æqualia ſunt, ideo conſequens eſt,
                <lb/>
              ut cubus ex f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21330" xml:space="preserve">ſit æqualis ſolido parallelipedo a b c d, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21331" xml:space="preserve">ita noſtra patet intentio. </s>
              <s xml:id="echoid-s21332" xml:space="preserve">Hinc quoque colligitur
                <lb/>
              quod abſque difficultate lateribus conſtantem columnam poſſumus in cubum transferre, nam parallelipedum
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.313-01" xlink:href="fig-514.01.313-01a" number="126">
                  <caption xml:id="echoid-caption39" xml:space="preserve">Secunda proprietas lineæ flexæ.</caption>
                  <variables xml:id="echoid-variables84" xml:space="preserve">f n e b g i d m k c</variables>
                </figure>
              quod habet pro baſi quadr atum æquale baſi columnæ lateribus constantis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21333" xml:space="preserve">eidem columnæ æqualem alti-
                <lb/>
              iudinem, æquale eſt eidem columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s21334" xml:space="preserve">Hoc quoque loco eſſet uagandum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21335" xml:space="preserve">oſtendendum qua ratione diuerſorum
                <lb/>
              generum figur æ mutuo conuertantur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21336" xml:space="preserve">quomodo eædem duplicentur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21337" xml:space="preserve">triplicentur, atque etiam multipli-
                <lb/>
              centur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21338" xml:space="preserve">ſed longum hoc nimium eſſet, quare ad mathematicos remittam ſtudioſos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21339" xml:space="preserve">ipſe ad Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s21340" xml:space="preserve">accedam.</s>
              <s xml:id="echoid-s21341" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s21342" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Cvm</emph>
              hæc ſint tam magnis doctrinarum iucunditatibus animaduerſa, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21343" xml:space="preserve">cogamur naturaliter in-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-01" xlink:href="note-514.01.313-01a" xml:space="preserve">30</note>
              uentionibus ſingularum rerum conſiderantes effectus moueri: </s>
              <s xml:id="echoid-s21344" xml:space="preserve">multas res attendens, admiror etiam
                <lb/>
              Democriti de rerum natura uolumina, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21345" xml:space="preserve">eius commentarium, quod inſcribitur chirotonition, in quo
                <lb/>
              etiam utebatur annulo, ſignans cæra ex milto quæ eſſet expertus.</s>
              <s xml:id="echoid-s21346" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21347" xml:space="preserve">Chirotoniton. </s>
              <s xml:id="echoid-s21348" xml:space="preserve">Commentarium est ſelectarum comprobatarumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21349" xml:space="preserve">rerum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21350" xml:space="preserve">plinius chirocineta uocat. </s>
              <s xml:id="echoid-s21351" xml:space="preserve">Her-
                <lb/>
              molaus etiam legeret cæ rocinauon, quaſi ex cæ ra, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21352" xml:space="preserve">imagine exemplari, nam cinnauon imaginem dicit ſi-
                <lb/>
              gnificari, quam ſtatuarij ante oculos tenent. </s>
              <s xml:id="echoid-s21353" xml:space="preserve">ita Democritus in cæra pingebat exprimenta, ut ea ante oculos
                <lb/>
              tenens memoriæ commendaret. </s>
              <s xml:id="echoid-s21354" xml:space="preserve">unde hoc quoque innuit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s21355" xml:space="preserve">cum dicat, in quo etiam utebatur annulo ſi-
                <lb/>
              gnans cæra ex milto} milton græcè, minium ſignificat, ut dixi.</s>
              <s xml:id="echoid-s21356" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s21357" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ergo</emph>
              eorum uirorum cogitata, non ſolum ad mores corrigendos, ſed etiam ad omnium utilita-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-02" xlink:href="note-514.01.313-02a" xml:space="preserve">40</note>
              tem perpetuò ſunt præ parata. </s>
              <s xml:id="echoid-s21358" xml:space="preserve">Athletarum autè nobilitates breui ſpatio cum ſuis corporibus ſeneſcunt.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21359" xml:space="preserve">Itaque neque cum maxime ſunt florentes, neque poſteritate, neque inſtitutis hi, quemadmodum ſa-
                <lb/>
              pientum cogitata, hominum aitæ prodeſſe poſſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s21360" xml:space="preserve">Cum uero neque moribus, neque inſtitutis ſcri-
                <lb/>
              ptorum præſtantibus tribuantur honores, ipſeautem per ſe mentes aeris altiora proſpicientes memo
                <lb/>
              riarum gradibus ad cœlum elatæ, æuo immortali non modo ſententias, ſed etiam figuras eorum po-
                <lb/>
              ſteris cogunt eſſe notas. </s>
              <s xml:id="echoid-s21361" xml:space="preserve">Itaque qui literarum iucunditatibus inſtructas habent mentes, non poſſunt
                <lb/>
              non in ſuis pectoribus dedicatum habere, ſicuti Deorum, ſic & </s>
              <s xml:id="echoid-s21362" xml:space="preserve">Ennij Poetæ ſimulachrum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21363" xml:space="preserve">Accijau-
                <lb/>
              tem carminibus, qui ſtudioſe delectantar, non modo verborum uirtutes, ſed etiam ſiguram eius
                <lb/>
              uidentur ſecum habere præſentem. </s>
              <s xml:id="echoid-s21364" xml:space="preserve">Item plures poſt noſtram memoriam naſcentes cum Lucretio
                <lb/>
              uidebuntur, uelut coram, de rerum natura diſputare: </s>
              <s xml:id="echoid-s21365" xml:space="preserve">de arte uero Rhetorica cum Cicerone. </s>
              <s xml:id="echoid-s21366" xml:space="preserve">Multi
                <lb/>
              poſterorum cum Varrone conſerent ſermonem de lingua latina. </s>
              <s xml:id="echoid-s21367" xml:space="preserve">Non minus etiam plures Philologi
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-03" xlink:href="note-514.01.313-03a" xml:space="preserve">50</note>
              cum Græcorum ſapientibus multa deliberantes ſecretos cum his uidebuntur habere ſermones, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21368" xml:space="preserve">ad
                <lb/>
              ſummam ſapientium ſeriptorum ſententiæ corporibus abſentibus uetuſtate florentes, cum inſunt in-
                <lb/>
              ter conſilia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21369" xml:space="preserve">diſputationes maiores habent, quàm præſentium ſunt auth oritates omnes. </s>
              <s xml:id="echoid-s21370" xml:space="preserve">Itaque Cæſar
                <lb/>
              his authoribus fretus ſenſibus eorum adhibitis & </s>
              <s xml:id="echoid-s21371" xml:space="preserve">conſilijs, ea volumina conſcripſi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21372" xml:space="preserve">prioribus ſeptẽ
                <lb/>
              de æeificijs, octauo de aquis, in hoc de Gnomonicis rationibns quemadmodum eæ radijs ſolis in mũ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21373" xml:space="preserve">do ſunt per umbram gnomonis inuente, quibusq́ rationibus dilatentur, aut contrahantur explicabo.</s>
              <s xml:id="echoid-s21374" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21375" xml:space="preserve">Certe ego hactenus proœnium eſſe putarem, quoniam idem ſenſus per omnes eius partes conſpici potest.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21376" xml:space="preserve">Sed hoc parum reſert.</s>
              <s xml:id="echoid-s21377" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>