Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.60.] Proœmium.
[1.61.] De ſacrarum Aedium compoſitione , & ſymmetrijs, & corpo-ris humani menſura. # Cap. I.
[1.62.] TABVLASEX QVANTITATVM Proportione respondentivm.
[1.63.] De quinque Aedium ſpeciebus. # Cap. II.
[1.64.] De fundationibus, & columnis, atque earum ornatu, & epiſtylijs, tam in locis ſolidis quàm in congeſtitijs. # Cap. III.
[1.65.] M. VITR V VII DE ARCHITECTVRA LIBER QVARTVS.
[1.66.] Proœmium.
[1.67.] De tribus generibus columnarum, earum{q́ue} origine, & in-uentione. # Cap. I.
[1.68.] De ornamentis columnarum: # Cap. II.
[1.69.] De ratione Dorica. # Cap. III.
[1.70.] De interiore Cellarum, & Pronai diſtributione. # Cap. IIII.
[1.71.] De ædibus constituendis ſecundum regionem. # Cap. V.
[1.72.] De ostiorum, & antepagmentorum ſacrarum ædium rationibus. # Cap. VI.
[1.73.] De Tuſcanicis rationibus ædium ſacrarum. # Cap. V II.
[1.74.] De aris Deorum or dinandis. # Cap. VIII.
[1.75.] Finis Quarti Libri.
[1.76.] M. VITRVVII DE ARCHITECTVRA LIBER QVINTVS. Proœmium.
[1.77.] De foro, eius{q́ue} diſpoſitione. # Cap. I.
[1.78.] De Aerario, carcere, & curia ordinandis. # Cap. II.
[1.79.] De Theatro, eius ſalubri conſtitutione. # Cap. III.
[1.80.] De Harmonia ſecundum Aristoxeni traditio-nem. # Cap. IIII.
[1.81.] Sequens diagramma ostendit, quæ hactenus a Vitruuio, & a nobis dicta ſunt.
[1.82.] De Theatris uaſis # Cap. V.
[1.83.] De conformatione theatri facienda. # Cap. VI.
[1.84.] THEATRI LATINORVM VESTIGIVM.
[1.85.] De tecto porticus Theatri. Cap. Vll.
[1.86.] De tribus ſcenarum generibus. Cap. VIII.
[1.87.] De porticibus poſt ſcenam, & ambulationibus. Cap. IX.
[1.88.] De balnearum diſpoſitionibus, & partibus. Cap. X.
[1.89.] De palæſtrarum ædiificatione, & xyſtis.#Cap.#XI.
< >
page |< < (180) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div469" type="section" level="2" n="80">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13884" xml:space="preserve">
                <pb o="180" file="514.01.212" n="212" rhead="LIBER"/>
              tuor partibus eorum ſcalam diuidunt, grauioribus ſonitibus primam dantes, baſſum uocant: </s>
              <s xml:id="echoid-s13885" xml:space="preserve">ſecundam, teno-
                <lb/>
              rem: </s>
              <s xml:id="echoid-s13886" xml:space="preserve">tertiam, altum, quartam, ſopranum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13887" xml:space="preserve">ita diuerſa reſpicientes idem proferunt, quod antiqui, ſed diuerſis
                <lb/>
              nominibus. </s>
              <s xml:id="echoid-s13888" xml:space="preserve">per baſſum itaque tetrachordum hypaton intelligunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13889" xml:space="preserve">per tenorem tetrachordum mediarum, per
                <lb/>
              altum tetrachordum diſiunctarum, per ſopranum tetrachordum excellentium intelligunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13890" xml:space="preserve">Verum non tam
                <lb/>
              aperte exprimunt antiquorum mentem. </s>
              <s xml:id="echoid-s13891" xml:space="preserve">tribus enim conſtitutionibus ſcalam temperant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13892" xml:space="preserve">ſingulis plures gra
                <lb/>
              dus attribuunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13893" xml:space="preserve">initia earum constitutionum claues appellant, quia tanquam claues aperiunt certas & </s>
              <s xml:id="echoid-s13894" xml:space="preserve">ter
                <lb/>
              minatas modulationes, unde & </s>
              <s xml:id="echoid-s13895" xml:space="preserve">notulas quibus utuntur claues etiam nominarunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13896" xml:space="preserve">Deſignant claues his literis
                <lb/>
              a, b, c, d, e, f, g, Ex clauibus al as graues, alias medias, alias acutas faciunt, graues intelligunt, quæ
                <lb/>
              graui, et remiſſa uoce canũtur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13897" xml:space="preserve">baſſi claues nominãtur, et modulatio, quæ fit per eas, baſſus uocatur, Octo ſunt
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.212-01" xlink:href="note-514.01.212-01a" xml:space="preserve">10</note>
              his elementis deſignatæ, T, A, B, C, D, E, F, G, Mediæ ita appellantur, quoniam uocem quærunt inter
                <lb/>
              grauem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13898" xml:space="preserve">acutam, quas in tenore, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13899" xml:space="preserve">alto audiri ſolemus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13900" xml:space="preserve">ſeptem ſunt hoc modo minoribus elementis nota-
                <lb/>
              tæ a, b, c, d, e, f, g, Acutæ ſunt, quæ elatiori, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13901" xml:space="preserve">acutiori uoce exprimuntur, et ſunt quinque minoribus,
                <lb/>
              ſed duplicibus notulis ſormatæ, aa, bb, cc, dd, ee. </s>
              <s xml:id="echoid-s13902" xml:space="preserve">Hæc uolui dixiſſe, ut cognoſceretur diuerſa ratione no
                <lb/>
              mina rebus imponi; </s>
              <s xml:id="echoid-s13903" xml:space="preserve">Antiquosq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13904" xml:space="preserve">ad 15. </s>
              <s xml:id="echoid-s13905" xml:space="preserve">perfectam ſymphoniam, quam diapaſon uocant, peruenire iudicarunt;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s13906" xml:space="preserve">Noſtri ad 22. </s>
              <s xml:id="echoid-s13907" xml:space="preserve">gradus ſcandentes organorum rationem habuere. </s>
              <s xml:id="echoid-s13908" xml:space="preserve">Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s13909" xml:space="preserve">decem & </s>
              <s xml:id="echoid-s13910" xml:space="preserve">octo ſonitus poſuit ratione
                <lb/>
              tetrachordorum compoſilionis, de quibus poſtea dicturus eſt.</s>
              <s xml:id="echoid-s13911" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13912" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sonitvs</emph>
              , qui Græci phthongi dicuntur, in uno quoque genere ſunt decem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13913" xml:space="preserve">octo, e quibus octo
                <lb/>
              ſunt in tribus generibus perpetui, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13914" xml:space="preserve">ſtantes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13915" xml:space="preserve">reliqui decem cum communiter modulantur, ſunt ua-
                <lb/>
              gantes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13916" xml:space="preserve">Stantes autem ſunt, qui inter mobiles interpoſiti tetrachordi continent coniunctionem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13917" xml:space="preserve">è
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.212-02" xlink:href="note-514.01.212-02a" xml:space="preserve">20</note>
              generum diſcriminibus ſuis finibus ſunt permanentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13918" xml:space="preserve">Appellantur autem ſic. </s>
              <s xml:id="echoid-s13919" xml:space="preserve">proslambanomenos,
                <lb/>
              hypate hypaton, hypate meſon, meſe, nete ſynemmenon, parameſe, nete diezeugmenon, nete hyper-
                <lb/>
              boleon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13920" xml:space="preserve">Mobiles autem ſunt qui in tetrachordo inter immotos diſpoſiti, in generibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13921" xml:space="preserve">locis loca
                <lb/>
              mutant. </s>
              <s xml:id="echoid-s13922" xml:space="preserve">Vocabula autem habent hæc, Parhy pate hypaton, lycanos hypaton, parhypate meſon, lyca-
                <lb/>
              nos meſon, trite ſinemmenon, paranete ſynemmenon, trite diezeugmenon, paranete diezeugmenon,
                <lb/>
              triti hyperboleon, paranete hyperboleon.</s>
              <s xml:id="echoid-s13923" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div482" type="section" level="2" n="81">
            <head xml:id="echoid-head84" style="it" xml:space="preserve">Sequens diagramma ostendit, quæ hactenus a Vitruuio, & a nobis dicta ſunt.</head>
            <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ## Armonicum # ## Chromaticum # ## Diatonicum.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Tonus. # Tonus. # Tonus. # Proslambanomenos # A.re
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Hemitoniũ lyc. # Hyate Hypaton
              <unsure/>
            . # b.mi.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Parypate Hypaton. # c.fa.ut.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Lychanos uel ditonohypaton. # D.ſol.re.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Hypate meſon. # E.la.mi.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Perhypate meſon. # F.fa.ut.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Lychanos uel diatonos meſon. # G.ſol.re ut.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Meſe. # a.la. mi.re.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Trile ſynimenon. # b.fa.b.mi.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete ſynimenon. # c.ſol.fa.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Tonus. # Tonus. # Tonus. # Nete ſynimenon. # d.la ſol.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Parameſe # B.fa.b.mi.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Dieſis.# Hemitonium. # Tonus. # Trite diezeugmenon. # C.ſol.fa.ut.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete diezeug. # D.la.ſol.re.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Nete diezeug. # E.la.mi.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Trite hyperboleon. # F.fa.ut.
              <lb/>
            Vagans.
              <lb/>
            # Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete hyperb. # G.ſol.re.ut.
              <lb/>
            Stans.
              <lb/>
            # # # # Netehyperboleon. # A.la mi.re.
              <lb/>
            </note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>